In 2022 werd biodiversiteit hoog op de politieke agenda gezet. Wereldleiders en de private sector kwamen toen samen op COP15, het tweejaarlijkse biodiversiteitscongres van de Verenigde Naties. Hier zetten ze stappen om de omvang en het tempo waarop biodiversiteit verloren gaat in kaart te brengen. Nu is het tijd voor de volgende stap: uitvoering en actie. Langer wachten zorgt voor onherstelbare schade. Kennis en beloften moeten dus versneld worden omgezet in beleid en marktgestuurde verandering om biodiversiteit te behouden.

Concrete beleidsmaatregelen worden eind 2024 op COP16 besproken, maar veel bedrijven bieden nu al oplossingen om toeleveringsketens weerbaarder en duurzamer te maken. BNP Paribas voorziet een snelle toename in impactinvesteringen op het gebied van biodiversiteit. Vooral ‘enablers’, bedrijven die oplossingen bieden om de gevolgen van schadelijke industrieën op de natuur te verminderen, staan in de belangstelling. Denk hierbij bijvoorbeeld aan precisiefermentatie, waarbij dierlijke producten worden vervangen voor diervriendelijke alternatieven. Zo worden al vegan kippeneiwitten geproduceerd voor commerciële doeleinden en is een alternatief ontwikkeld voor leer. Ook bieden enablers uitkomsten voor tuinbouw, zoals verticale landbouw en RNA-biopesticiden, die ervoor zorgen dat het conventionele grootschalige gebruik van bodemvervuilende chemische pesticiden niet meer nodig is. Belangrijke organismen, zoals bijen en microben in de bodem, blijven zo in leven.

Maar de sterkste business cases tot nu toe zijn van enablers met oplossingen op het gebied van circulaire economie. Een bekend voorbeeld is Fairphone, een duurzaam geproduceerde, modulaire smartphone, die mensen en de planeet op de eerste plaats zet. Bij beschadiging kunnen het scherm of andere elektrische onderdelen dankzij het modulaire ontwerp snel en tegen lage kosten worden vervangen. Aan het einde van de levensduur heeft Fairphone een recyclingprogramma om je oude telefoon een nieuw leven te geven. Bedrijven als Fairphone die circulariteit in hun productieketen integreren zijn goed gepositioneerd om commerciële kansen te benutten en ketenrisico’s door afhankelijkheid van grondstoffen te verkleinen. Zo is groene energie voor het hergebruik van materialen een belangrijke spil tussen de sectoren Energie en Industrie. Dit is een verbinding die noodzakelijk is om klimaatopwarming en biodiversiteitsverlies nu echt te benaderen als de andere kant van dezelfde medaille.

Beleid en innovatie

Dit jaar waren internationaal verschillende bijeenkomsten waar beleid voor de meest kwetsbare gebieden vorm kreeg. Zo werden in het VN-verdrag over de ‘high seas’, op het internationale forum voor bosbeheer en op de World Biodiversity Summit in New York internationale samenwerkingsafspraken gemaakt om problematiek die landsgrenzen overstijgt effectief aan te pakken. Daarnaast dwingt het Global Biodiversity Framework regeringen om al voor COP16 hun biodiversiteitsstrategie en actieplannen te herzien. En ook op het gebied van financiële rapportage is een belangrijke stap gezet met de lancering van een raamwerk voor het meten van natuur gerelateerde risico’s. De integratie van het raamwerk van de Taskforce on Nature-related Financial Disclosures in bedrijfsrapportages geeft investeringen in duurzame groei naar verwachting een extra impuls. Tijdens de Climate Week NYC 2023 kondigde BNP Paribas een donatie aan voor het IUCN om hen te ondersteunen bij hun werk. IUCN analyseert en pakt de vijf belangrijkste typen druk aan op de natuur, die invloed hebben op biodiversiteit: veranderingen in land- en zeewatergebruik, directe exploitatie van organismen, klimaatverandering, vervuiling en invasieve soorten.

Naast het verlies van biodiversiteit vormt ook het toenemend tekort aan drinkwater een directe bedreiging voor de wereldwijde voedselvoorziening. Aanpassingen aan klimaatverandering om deze risico’s af te zwakken worden steeds urgenter en investeringen in innovatief waterbeheer, zoals het recyclen van afvalwater, moeten worden opgeschroefd. De noodzaak tot hergebruik van water neemt onder druk van strengere regelgeving toe. Enablers die op dit vlak actief zijn zien de vraag naar hun oplossingen explosief toenemen en bieden de kans om te investeren in verantwoorde economische groei.  

Een verweven toekomst

De toekomst van biodiversiteit en waterbeheer zijn nauw met elkaar verweven. Biodiversiteit speelt een cruciale rol in het reguleren van de watercyclus. De uitdagingen van de 21e eeuw vereisen gezamenlijke inspanningen en investeringen in zowel het behoud van de natuur als in slimme waterbeheersing. Een goed voorbeeld zijn de doelstellingen van Ahold Delhaize voor het verminderen van voedselverspilling bij haar eigen bedrijfsactiviteiten. Al sinds 2016 heeft Ahold-Delhaize, als initiatiefnemer van het 10x20x30 Food Loss and Waste Initiative, voor 33% minder voedselverspilling gezorgd. Daarbij heeft ze zich verbonden aan een reeks ambitieuze duurzaamheids-prestatiedoelstellingen.”

Rado Georgiev, strategisch adviseur duurzaamheid bij BNP Paribas Nederland: “in de afgelopen jaren zijn we getuige geweest van overstromingen, aardverschuivingen, stormen en droogtes, die vaker voorkomen en heviger zijn door klimaatverandering. Maar ook de watervoorraden worden aangetast. Hierdoor komen basisbehoeften en het humanitaire recht op schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen onder druk te staan. Ook in Nederland en zelfs in het meest optimistische scenario, zullen de zomers droger worden en de winters natter als gevolg van het klimaatverandering, volgens de nieuwe KNMI klimaatscenario’s. Deze ontwikkelingen vereisen dat waterintensieve industrieën, zoals nutsbedrijven, chemie en technologie, zich aanpassen. Zij moeten waterbeheersingsstrategieën gaan toepassen en in hun klimaatveranderingsplannen circulariteit en bij voorkeur op de natuur gebaseerde oplossingen opnemen.