Fastned: een goed concept en een heldere missie

In aflevering 43 van ESG (Even Samen Gevat) spreken Marloes en Aldert met Michiel Langezaal, CEO en een van de twee oprichters van Fastned, het op één na grootste snellaadbedrijf voor elektrische auto’s van Europa. Ze spreken over het laadconcept van Fastned en de toekomst van elektrisch rijden.

Fastned is opgericht in 2012. Michiel Langezaal en zijn compagnon Bart Lubbers bundelden hun krachten vanuit twee verschillende invalshoeken. Bart richtte zich al langere tijd op investeringen in de energietransitie. Michiel werkte destijds bij een bedrijf dat snelladers maakte. Hij had zelf een Nissan Leaf met een reikwijdte van zo’n 100 kilometer en stelde vanuit zijn technische achtergrond vooral de vraag: wat is efficiënt? “Voor mij was het evident dat als er veel elektrische auto’s komen je gewoon een fatsoenlijke, snellaadinfrastructuur nodig hebt.” Michiel en Bart zagen een stijgende trend in elektrisch rijden en beseften al snel dat de transitie weliswaar zou beginnen bij mensen met een eigen oprit en dus met de mogelijkheid van een eigen laadpunt, maar omdat 60 tot 70 procent van de Nederlanders geen eigen oprit heeft, efficiënte snellaadinfrastructuur de toekomst heeft. En zo kom je bij de missie van Fastned: het versnellen van de transitie naar elektrisch autorijden om zo emissies uit het systeem te halen.

Waardevolle locaties

Maar ja: hoe pak je dat aan? Rond 2011 en 2012 waren er wel meer partijen die zagen dat de verkoop van elektrische auto’s tot de vraag zou leiden “waar kan ik mijn auto snel opladen onderweg?”.  “De vraag was vervolgens: hoe waarde te creëren door, voor de markt uit, een landelijk dekkend netwerk van grote snelle laadstations te realiseren? Immers er moet ook een rationale zijn voor financiers om de aanloopverliezen te dekken” zegt Michiel.

“Het is eigenlijk een kip-ei verhaal. Op dat moment reden er nog niet veel elektrische auto’s op de weg. Daardoor zagen velen investeren in laadinfrastructuur niet als een interessante businesscase.

Maar er zullen pas meer elektrische auto’s op de weg komen als er goede snellaadinfrastructuur is. Daarom zijn wij destijds beginnen met het uitrollen van ons netwerk met snellaadinfrastructuur.”

Wat Fastned onderscheidde van die andere partijen was dat de nadruk niet lag op de techniek, maar op locaties. “Dat is een groot deel van ons onderscheidend vermogen. Het feit dat we er vroeg bij waren en dat we op heel waardevolle locaties snellaadstations ontwikkelen op schaarse stukken grond langs doorgaande wegen.”

Neem het voorbeeld van Frankrijk. Daar heeft Fastned op dit moment ongeveer 50 locaties. Dat lijkt misschien niet veel, maar het gaat wel om “heel grote locaties langs heel drukke kernsnelwegen.” Je moet natuurlijk laders hebben op plekken waar automobilisten willen opladen, maar het is ook commercieel van belang: “Op deze manier worden de investeringen snel rendabel en is het een interessante businesscase.”

Betrouwbaar laadconcept

Oplaadpunten op de juiste plaatsen zijn belangrijk, maar daarnaast moet je zorgen voor een betrouwbaar laadconcept: hoe opereer je, hoe goed zijn je monteurs opgeleid, wat voor data-analyse doe je, enzovoorts. “We hebben ontzettend veel energie gestopt in alle softwaresystemen, onze app, om de hele laadervaring zo makkelijk mogelijk te maken”, aldus Michiel. Ook daarin onderscheidt Fastned zich en daarvoor kreeg het bedrijf ook al diverse prijzen, zoals de Gouden Stekker in 2023. “Het is een optelsom van heel veel dingen”, zegt Michiel, die daarom ook niet bang is van concurrentie of kopieergedrag. “Ja, het concept is kopieerbaar, maar dat kost wel tijd en heel veel geld.”

Grotere reikwijdte

Maar wat gebeurt er als elektrische auto’s een grotere reikwijdte krijgen? Michiel ziet de grotere actieradius alleen maar als een positieve ontwikkeling. Ook de laadsnelheid neemt namelijk steeds verder toe wat tot kortere laadtijden gaat leiden.

Hij is er dan ook niet bang voor dat er straks auto’s met een actieradius van misschien wel 800 tot 1.000 kilometer komen. “De prijs van batterijen blijft dalen en dat leidt to luxe modellen met meer reikwijdte en ook meer betaalbare modellen. Zeker dat laatste maakt elektrisch rijden weer aantrekkelijker. En al die auto’s moeten opgeladen worden. Dat zorgt voor meer klanten bij onze snellaadstations.”

Volgens Michiel zijn er vier kernoverwegingen bij consumenten die bepalend zijn voor het versnellen van elektrisch rijden: reikwijdte, oplaadsnelheid, beschikbaarheid van snellaad-infrastructuur en de prijs van de auto. De meeste mensen kopen liever een auto met een reikwijdte van 400 kilometer dan een veel duurder exemplaar met een reikwijdte van 800 kilometer. En de verwachting is dat je je elektrische auto over vijf of zes jaar misschien in tien of twaalf minuten hebt opgeladen op een snellaadstation. “De doorbraak van elektrisch rijden zit in de kern gewoon op een betaalbare elektrische auto met goede reikwijdte.”

De laadstations van Fastned zijn gebouwd op de toekomst. “We hebben grote stations gebouwd op grote terreinen. Vaak met ruimte om zes, acht, twaalf opladers neer te zetten.” Maar Fastned is van het snelladen: een auto moet binnen 15 tot 20 minuten klaar zijn. “Dat betekent dat je enorm veel laadcapaciteit kan bieden aan de markt door simpelweg de gebruiksgraad op die stations omhoog te brengen en meer mensen te verwelkomen.” Het gaat om een hoge bezettingsgraad.

Nationaal of lokaal?

Op nationaal niveau en op het Europese hoofdwegennet is er al veel gaande rondom het uitbreiden van de infrastructuur voor snelladen. Dat is mede te danken aan de Alternative Fuel Infrastructure Regulation (AFIR) van de EU, waarin is bepaald dat nationale overheden voor een goede snellaadinfrastructuur moeten zorgen. Veel landen zijn daar ook al mee bezig op nationaal niveau en zorgen voor laadinfrastructuur langs de hoofd- en snelwegen. Voor steden is het een ander verhaal. Daar spelen provincies en gemeenten een belangrijke rol. “Die hebben eigenlijk allemaal hun eigen koninkrijkjes met eigen beleid.” Bovendien is de grond daar heel schaars en hebben de meeste woningen geen oprit. Juist daar is een snellaadinfrastructuur dus wenselijk, zeker als je beseft dat bijvoorbeeld een stad als Amsterdam vanaf 2030 alle benzine- en dieselauto’s binnen de ring A10 wil weren. Benzinestations zullen laadstations moeten worden. Juist daar ziet Fastned kansen om met haar snellaadconcept te helpen om aan de vraag naar snelladen te voldoen.

Een zonnige toekomst

Michiel ziet een zonnige toekomst voor Fastned. Elektrisch vervoer neemt alleen maar toe, niet alleen omdat de reikwijdte van elektrische auto’s groter wordt, maar ook doordat ze goedkoper worden onder druk van de toestroom van Chinese auto’s. Waterstof lijkt juist minder aantrekkelijk te zijn dan oorspronkelijk gedacht. Zoals het er nu uitziet, is waterstof vier keer zo duur per kilometer als elektrisch. Verder groeit de hoeveelheid groene elektriciteit uit hernieuwbare bronnen zoals zon en wind.

Service area of the future

Michiel is ervan overtuigd dat Fastned over het juiste laadconcept beschikt en daarom de strijd met andere marktpartijen kan winnen. Niet alleen om investeringen en personeel aan te trekken, maar ook om de concurrentie met bijvoorbeeld Tesla of oliemaatschappijen aan te gaan. Fastned slaagt erin om met een heldere missie locaties rendabel te maken. “Als je de top-10 laadbedrijven bekijkt, dan zie je aan de bovenkant, waar Fastned zich bevindt, dat de eerste drie of vier spelers per station 50, 80 of 100 bezoekers hebben. Kijk je naar de onderkant van de top-10 dan praat je over 10 tot 15 bezoekers per dag. Als je maar 15 klanten per dag hebt, dan is een investering van een miljoen heel moeilijk rendabel te maken. Het gaat dus niet alleen om diepe zakken maar zeker ook om een goed concept en een echt duurzame missie. En dat hebben wij als Fastned in de afgelopen twaalf jaar stevig neergezet.”

En de ontwikkelingen gaan door. Binnenkort wordt op de route Antwerpen-Rotterdam, de eerste Fastned-shop geopend. Een pilotshop en er volgen er later meer. “We hebben ongeveer een jaar geleden een aanbesteding van de Belgische overheid gewonnen voor de eerste service area of the future”, zegt Michiel. Het is het eerste tankstation zonder fossiele brandstoffen maar mét snelladen, broodjes, koffie en toiletten.