Een uur om stil te staan bij de energietransitie, hoe staan we er voor?
Op 25 maart stonden mensen over de hele wereld een uur stil bij de staat van planeet. Tijdens ‘Earth Hour’ doofden steden de lichten om aandacht te vragen voor milieu en klimaat. Vijftien jaar geleden begon Earth Hour als een wereldwijd evenement in 35 landen. Inmiddels telt het initiatief meer dan 190 deelnemende landen. Het toont de kracht van collectieve actie.
Want bewustzijn alleen is niet genoeg. Verandering vraagt om actie. Dit blijkt ook uit een recente studie van marktonderzoeker Kantar in opdracht van BNP Paribas: maar liefst 96% van de respondenten zegt duurzamer te willen leven, terwijl slechts 11% daadwerkelijk actie onderneemt.
In het afgelopen jaar verschoof de focus van CO2 uitstoot in één klap naar de financiële kosten van energie. Door snel stijgende elektriciteitsprijzen stond energie in het middelpunt van alle aandacht. Vooral in het afgelopen najaar waren de meest prangende vragen voor beleidsmakers in Europa: komen we de winter door? Tegen welke kosten? En wanneer worden de prijzen weer normaal?
Dit heeft het bewustzijn over onze kwetsbaarheid vergroot. Het liet zien hoe afhankelijk we zijn van fossiele energie en wat er op het spel staat op de energiemarkt. Voordat de rekeningen de pan uitrezen, waren veel mensen zich nauwelijks bewust van het aantal kWh elektriciteit dat ze jaarlijks verbruikten of welke energiemix hun huizen van stroom voorzag.
Kan het versnellen van de inzet van hernieuwbare energie de energiebeveiliging verbeteren?
Even leek het erop dat het sluiten van de Russische gaskraan en de stijgende prijzen de energietransitie had gepauzeerd, nu leverzekerheid prioriteit kreeg. Gelukkig blijkt het tegengestelde waar: de energiecrisis zorgt dat de plannen voor adaptatie van hernieuwbare energie worden versneld, door de voordelen van grotere zelfvoorzienendheid uit te lichten. Volgens een nieuwe analyse van het Internationaal Energieagentschap (IEA) zal de capaciteit hernieuwbare energie de komende vijf jaar veel sneller toenemen dan een jaar geleden werd verwacht.
Door het wegvallen van Russisch gas is het voor consumenten ook zichtbaarder hoe de energiemix van een land is samengesteld. De uitdaging is om deze kennis te gebruiken om bedrijven, beleidsmakers en consumenten aan te moedigen het hele jaar door rekening te houden met de impact van energiegebruik, in plaats van één uur per jaar.
Rado Georgiev, strategisch adviseur duurzaamheid bij BNP Paribas, zegt: “Hoewel er positieve signalen zijn dat de energietransitie versnelt, moeten we het momentum vasthouden. Consumenten kunnen met hun keuze voor een energiecontract een drijvende kracht zijn om vergroening van de energiesector te versnellen en tegelijkertijd de zelfredzaamheid te vergroten. De energieprijzen stabiliseren zich naarmate we richting de lente gaan, maar – zoals Winston Churchill ooit zei: never waste a good crisis.
De ‘power generation map’ visualiseert in real time de mix voor elektriciteitsproductie en de CO2-intensiteit van deze mix. Het instrument is vooral waardevol omdat het wereldwijd beschikbaar is en een vergelijking per land mogelijk maakt. Via de import-exportpijlen toont de kaart de energieafhankelijkheden binnen Europa en herinnert ons eraan dat samenwerking noodzakelijk is voor een succesvolle energietransitie.”